De Directeur-Generaal van oorlog kondigde in 1834 af: 'Hunne Koninklijke Hoogheden, de Prins Veldmaarschalk, Opperbevelhebber van het leger, en de Prins Admiraal en Kolonel-Generaal ontvangen en verzenden als Prinsen van het Koninklijk Huis alle brieven portvrij'.
Voor het tot stand komen der Algemene Postvereniging, was in het verkeer met de aangrenzende landen en enkele andere staten, vrijstelling van port toegestaan voor de dienst der wederzijdse vorstenhuizen en enkele onderwerpen van openbare dienst. Door het Verdrag van Bern van 1874 zijn die vrijstellingen opgeheven, behalve wegens de briefwisseling betreffende de postdiensten. Voor het binnelands verkeer bleef de vrijstelling van kracht.
In de Postwet van 1954 staat in artikel 6.1.: 'Voor het vervoer van stukken is door Ons en de leden van Ons Huis geen vergoeding verschuldigd. Evenmin is zulks het geval voor de verzending van de dienst van Ons Huis betreffende.' Het bleef ook hier gaan om binnenlands verkeer en dan allen de porto; aantekenrecht e.d. moest gewoon worden voldaan. Daarom komen in onderstaande overzichten dan ook enveloppen met postzegels voor. Privépost werd gewoon gefrankeerd alhoewel de grens niet altijd even scherp te bepalen was. Nederlanders die een brief schreven aan de koninging of andere leden van het Koninklijk Huis konden dat portvrij doen. Dit werd toegestaan op basis van de, nu wat krom klinkende redenering, dat de koningin het recht op portvrijdom bezat en iedereen haar dus portvrij een brief kon sturen. Want normaal gesproken zou de koningin port verschuldigd zijn als geadresseerde. Wat ver gezocht, maar het levert in ieder geval leuke stukken op voor dit thema.
Er kwam een nieuwe financiële regeling met het Koninklijk Huis over paleizen en andere kosten waarbij de Tweede Kamer bepaalde dat m.i.v. 1-1-1971 het portvrijdom voor het Koninklijk Huis kwan te vervallen met een overgangstermijn tot 1-11-1971. De post werd voortaan voorzien van een afdruk van een frankeermachine. Zie voor een catalogus daarvan de website van Frankeerstempel.nl. Die frankeerstempels zijn regelmatig te zien op enveloppen waarop ook nog het, soms doorgehaalde, portvrijdom vermeld staat. Zie het overzicht bij Koningin Juliana die regeerde toen de portvrijdom werd afgeschaft.
Vallend onder een lid van het Koninklijk Huis of regeerperiode vorst(in) [klik op het portret voor een overzicht]
Regeerperiode
Lid Koninklijk Huis
Portret
1849-1890
Koning Willem III (1817-1890)
1890-1898
Koninigin-Regentes Emma (1858-1934)
1898-1948
Koningin Wilhelmina (1880-1962)
---
Prins Hendrik (1876-1934)
1948-1980
Koningin Juliana (1909-2004)
---
Prins Bernhard (1911-2004)
1980-2013
Koningin Beatrix (1938-....)
---
Prins Claus (1926-2002)
---
Prinses Irene (1939-....)
---
Prinses Margriet (1943-....)
---
Prinses (Marijke) Christina (1947-2019)
* bronnen: - Jeffrey Groeneveld: 'Vorstin zonder kouwe drukte' in Filatelie van mei 2004, blz. 454 - VDP, Vereniging Documentatie Prentbriefkaarten: blog van 2018 - dienstorders bronnen afbeeldingen leden Koninklijk Huis: - Willem III: Nicolaas Pieneman - Emma: Pieter de Josselin de Jong (Rijksmuseum) - Wilhelmina: Willem Hofker - Hendrik: Willy Sluiter - Juliana: Jan Altink (Het Loo) - Bernhard: Cor Visser (Rijksmuseum) - Beatrix: Carla Rodenberg - Claus: Marte Röling - Irene: Koninklijk Huis - Margriet: Koninklijk Huis - Christina: RVD/Emannuela Lodo
Veel afdrukken van enveloppen komen uit de collecte van Jeffrey Groeneveld. Zie ook zijn Filavlog.
